ПАСОЛЬСКАЯ ІЗБА,
ніжэйшая палата сойма Рэчы Паспалітай (вышэйшая Сенат Рэчы Паспалітай).
Утваралася з выбраных шляхтаю паслоў (па 2 ад кожнага павета). Спачатку дзейнічала паводле заканадаўчай базы П.І. Кароны Польскай да ўтварэньня Рэчы Паспалітай. У 1633 вызначана, што за 5 дзён да сканчэньня сойма П.І. і Сенат пачынаюць сумесныя паседжаньні. У 1673 забаронена праводзіць кансіліюм (сумеснае пасяджэньне) без засяданьня асобна.
Канстытуцыя 1690 падсумавала правілы і вызначыла парадак працы: у 1-ы дзень паслы павінны былі выбіраць соймавага маршалка і дэпутатаў да Караля; маршалак рабіў прывітаньне манарху ад імя П.І., зачытваў прапазіцыі ад Караля й запісы, пададзеныя да архіва з мінулага сойма, называў вакантныя ўрады і інш.; пасьля пачыналіся пасяджэньні і прыймаліся канстытуцыі, якія падпісваў маршалак і дэпутаты. Генеральная канфэдэрацыя 1764 вызначыла, каб пасьля выбараў маршалка П.І. і Сенат праводзілі сумеснае пасяджэньне; пасьля прывітаньня Караля заслухоўвалася справаздача вял. падскарбія, потым палаты засядалі асобна.
Канстытуцыяй 1768 устаноўлены новы парадак працы П.І.: напачатку выбіраўся маршалак, які намінаваў сакратара, дэпутатаў па выпрацоўцы канстытуцый (па 2 ад Кароны і ВКЛ), дэпутатаў у склад соймавага суда (па 6) і для праверкі рахункаў Скарбовай і Вайсковай камісій (па 4); пасьля ўзаемных пасольстваў на 2-і дзень П.І. і Сенат праводзілі сумеснае пасяджэньне, на якім рабілася прывітаньне Каралю, заслухоўваліся прапазіцыі сойму ад манарха і матар’ялы мінулага сойма, намінаваліся дэпутаты ад Сенатадля выпрацоўкі канстытуцый і ў камісіі, заслухоўваліся рэляцыі паслоў у замежных краінах і замежных паслоў. Дэпутаты правяралі рахункі камісій і давалі справаздачу, пасьля чаго выбіраліся новыя камісары. Потым адбываліся выступленьні сенатараў і паслоў. На пачатку 3-га тыдня палаты пачыналі асобныя паседжаньні. П.І. найперш павінна была займацца працай па эканам. пытаньнях, потым па статыстычных, далей па іншых.
© Ўладзіслаў Вяроўкін-Шэлюта, 1999.
Друкаваная версія: Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. Т. 5. Мн., 1999. С. 428.